نیازسنجی محیطی سالمندان در پارک‌های شهری کرج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز دانشگاه تهران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی فضای سبز

3 استادیار گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز دانشگاه تهران

4 استاد دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی دانشگاه تهران

10.30470/jaer.2019.88878.1030

چکیده

از مسائل مهم در طراحی و ساماندهی و اجرای فضاها و کاربری‌های شهری از جمله کاربری فضاهای سبز، احترام و توجه به مخاطبین آن خصوصاً سالمندان است. شدت سالمندی جمعیت ایران از سال 1415 به بعد خود نمائی خواهد کرد. سالمندان از گروه‌های اجتماعی هستند که با توجه به شرایط ویژه خود و بازنشستگی، دارای اوقات فراغت زیادی بوده و به‌صورت اختیاری از فضاهای باز شهری و پارک‌ها بیشتر استفاده می‌کنند، ولی شرایط محیطی بیشتر پارک‌های موجود، با ویژگی های روحی و جسمی آنان کم‌ترین تطابق را دارد. مقاله حاضر با اهداف شناخت نیازهای محیطی سالمندان جهت طراحی پارک دوستدار سالمند و بهسازی پارک‌های موجود نوشته شده است. این مقاله از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای ابتدا به بررسی عوامل موثر بر کیفیت پارک دوستدار سالمند پرداخته و سپس با 299 پرسشنامه از سالمندان 50 سال به بالا و افرادی که همراه سالمند با آنان زندگی کرده و درک نسبی از شرایط آنان دارند، اقدام به سنجش میزان کیفیت آن عوامل با استفاده از طیف لیکرت در پنج سطح به عمل آمد. سپس با استفاده از نرم‌افزار SPSS داده‌ها آنالیز و میزان میانگین و انحراف معیار برای هر گویه تعیین و ضریب cv محاسبه و از کم تا زیاد مرتب شد. از آن جایی که cv کم بر اتفاق‌نظر بیشتر افراد نمونه دلالت دارد، میزان اولویت هر گویه به‌این‌ترتیب استخراج گردید. سپس 36 مورد از امکانات و خدمات به پاسخ‌گویان ارائه شد و این نتایج بدست آمد که تنوع و زیبایی فضای سبز در پارک، مناسب بودن تعداد و محل قرارگیری نیمکت‌ها، مناسب بودن شیب مسیرهای پیاده، مناسب بودن عرض مسیرهای پیاده‌روی؛ به ترتیب به‌عنوان اولویت‌های موجود در پارک‌ها برای سالمندان از دیدگاه سالمندان بوده است و عدم وجود نرده‌ها و سطوح شیب‌دار، عدم وجود المان‌های خاطره‌انگیز، عدم وجود سالن و ساختمان با سیستم گرمایش و نبود امکانات پزشکی وامداد رسانی در پارک، از دلایل نارضایتی آنان بود. در آخر راهکارهائی مانند رعایت موارد ایمنی در سرویس های بهداشتی و مناسب سازی کفسازی و ایجاد ساختمان‌هایی با سیستم گرمایشی و سرمایشی در پارک ها و اقدامات امنیتی در استفاده از المان ها و خوانایی تابلوهای اخطاری و راهنما و مانند این‌ها برای کاهش نارضایتی افراد سالمند پیشنهاد گردید.

کلیدواژه‌ها