تبیین زبان الگویِ ویژگی‌ فضایی مدارس مقطع متوسطه شهر تبریز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی - دانشگاه هنر اسلامی تبریز

2 عضو هیات علمی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

3 دانش آموخته رشته معماری دانشگاه هنر اسلامی تبریز

10.30470/jaer.2019.96056.1040

چکیده

با توجه به اینکه زمینه یا بستر مناسب برای رشد دانش‌آموزان از مدارس شروع می‌شود، فضای کالبدی مدرسه باید پاسخگوی توقعات، خواست‌ها و فعالیت‌های متعدد باشد. متناسب‌سازی فضای مدارس، می‌بایست اساساً در همه وجوه، فرآیندی «کاربردی» و نه صرفاً «نظری» را طی کند. این مطالعه به دنبال تبیینِ زبانِ الگویِ ویژگی‌های فضایی مدارس متوسطه شهر تبریز و شناسایی معیارهای طبقه‌بندی این الگوها است و از این‌رو از الگوی ویژگی‌های فضایی مدارس مقطع متوسطه شهر تبریز می‌پرسد. جهت پاسخگویی به این پرسش، این نوشتار با رویکرد ترکیبی کمّی–کیفی در گام اول به استخراج ویژگی‌های فضایی مطرح فضاهای آموزشی در مقیاس‌های مختلف از مقیاس کلان (ارتباط با شهر) تا خرد (کیفیت فضاهای داخلی) می‌پردازد. سپس با رویکرد کمی از طریق بررسی میدانی و اسناد و مدارک به نمونه‌گیری طبقه‌بندی شده از نظر جمعیتی و جنسیت از مدارس مقطع متوسطه سطح شهر اقدام می‌نماید. نهایتاً با روش استدلال منطقی نتایج کیفی حاصل از مراحل پیشین که منجر به تبیین زبان الگوی ویژگی‌های فضایی مدارس مقطع متوسطه شهر تبریز است را ارائه می‌نماید.
نتایج تحقیق حاکی از این است که ویژگی‌های فضایی مدارس مقطع متوسطه شهر تبریز مشتمل بر دو الگوی کالبدی-فیزیکی، عملکردی-رفتاری است که در مقیاس‌ها و سطوح مختلف کلان تا خرد قابل بحث می‌باشد. سه ویژگی زبان الگو شامل «اجتماع»، «مقیاس/ سلسله مراتب» و «سازگاری/پیوستگی» در الگوی ویژگی‌‌های فضایی مدارس مقطع متوسطه شهر تبریز قابل خوانش است.

کلیدواژه‌ها